Παρόλο που ο Zn είναι ιχνοστοιχείο και απαιτείται μόνο σε μικρές ποσότητες από τα φυτά η έλλειψη Zn στις καλλιέργειες είναι διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο. Χαμηλή περιεκτικότητα Zn στις καλλιέργειες τροφίμων, συμβάλει στην έλλειψη Zn έως 30% στην διατροφή του ανθρώπου. Με την συνεχή αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι σημαντικό να δοθεί προσοχή όσον αφορά την θρέψη Zn στις καλλιέργειες τροφίμων.

Zn στα φυτά
O Ζn απαιτείται σε πολύ μικρές ποσότητες στα φυτά. Η φυσιολογική συγκέντρωση Zn στα περισσότερα φυτά είναι μεταξύ 20-120ppm. Η μετακίνησή του σε συγκομισμένες ποσότητες των περισσότερων καλλιεργειών είναι λιγότερη από 0.2267962kg Zn/Α. Ωστόσο αυτή η μικρή ποσότητα Zn παίζει έναν πολύ σημαντικό ρόλο στα φυτά, ως συμπαράγοντας ενζύμων και ως δομικό υλικό στις πρωτεΐνες. Σημαντικά βιοχημικά μονοπάτια επηρεάζονται από την ύπαρξη Zn στα φυτά συμπεριλαμβανομένου την πρωτεϊνοσύνθεση την ρύθμιση των ορμονών και την παραγωγή ενέργειας.

Zn στο έδαφος
Η συνολική ποσότητα Zn στα εδάφη είναι κατά μέσο όρο 50 ppm, ενώ κυμαίνεται από 10-300ppm , αναλόγως από τη γεωχημική σύνθεση και τη διάβρωση του μητρικού υλικού. Ο Zn, όπως όλα τα θρεπτικά των φυτών πρέπει πρώτα να διαλυθεί στο νερό προτού απορροφηθεί από τις ρίζες. Οι συγκεντρώσεις Zn στο εδαφικό διάλυμα είναι πολύ χαμηλές, με εύρος από 0,002 έως 0,07 ppm. O Zn υπάρχει στο εδαφικό διάλυμα ως δισθενές κατιόν και η διαθεσιμότητα του για πρόσληψη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του παρακάτω:

Εδαφικό pH – Ο Zn γίνεται λιγότερο διαλυτός όσο το pH του εδάφους αυξάνεται εξαιτίας της αυξημένης προσροφητικής ικανότητας από ορυκτά της αργύλου ,αλουμινίου, και οξείδια του Fe, και ανθρακικό ασβέστιο. Η διαθεσιμότητα Zn μπορεί επίσης να μειωθεί σε συνθήκες μειωμένου pH, ειδικότερα σε εδάφη με τραχιά υφή ή πολύ διαβρωμένα.

Εδαφική οργανική ουσία – Η ταχέως αποσιντιθεεμένη οργανική ύλη η κοπριά, μπορεί να αυξήσει τη διαθεσιμότητα Zn διαμορφώνοντας διαλυτά οργανικά σύμπλοκα Zn. Άλλα οργανικά υλικά που απαντώνται σε τυρφώδη και λασπώδη εδάφη μπορούν να διαμορφώσουν αδιάλυτα σύμπλοκα, με αποτέλεσμα να οδηγούν σε χαμηλές συγκεντρώσεις Zn. Γενικά, η χαμηλή οργανική ουσία σχετίζεται με χαμηλή διαθεσιμότητα Zn. Γεωργικές πρακτικές όπως ισοπέδωση του εδάφους, όργωμα καθώς και η διάβρωση μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε χαμηλή διαθεσιμότητα Zn, με την έκθεση των υπεδαφών που έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε οργανική οργανική ουσία.

Κλιματικές συνθήκες – Η διάχυση είναι ο κύριος μηχανισμός για την μεταφορά Zn στις ρίζες των φυτών, έτσι κάθε παράγοντας που εμποδίζει την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος θα επιδράσει στην πρόσληψη Zn. Κλιματικοί παράγοντες που έχουν ως αποτέλεσμα την μειωμένη πρόσληψη Zn είναι τα ψυχρά υγρά εδάφη, ειδικά νωρίς την περίοδο της ανάπτυξης. Τα φυτά μπορεί να ξεπεράσουν αυτή την έλλειψη στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης τους. Ωστόσο κάποια μείωση στην απόδοση είναι αναπόφευκτη. Τα βαριά εδάφη μπορεί επίσης να έχουν μειωμένη διαθεσιμότητα Zn εξαιτίας των μειωμένων συνθηκών και την επακόλουθη καθίζηση των αδιάλυτων συμπλόκων Zn.
Αλληλεπίδραση με άλλα στοιχεία – Η ανταγωνιστική επίδραση άλλων μεταλλικών κατιόντων ειδικά του χαλκού και του σιδήρου, μπορεί να παρεμποδίσει την πρόσληψη Zn. Υψηλή συγκέντρωση P μπορεί επίσης να μειώσει τη πρόσληψη Zn. Αυτή η αλληλεπίδραση είναι περισσότερο κοινή σε εδάφη τα οποία είναι οριακά ελλείπει σε Zn. H πρόσθετη λίπανση σε P στα εδάφη επαρκή σε Zn δεν θα προκαλέσει έλλειψη Zn φυσιολογικοί παράγοντες των φυτών μπορεί επίσης να συνεισφέρουν στο έναυσμα έλλειψης Zn που σχετίζεται με υψηλά επίπεδα Ρ.

Λίπανση με Zn
Λαμβάνοντας υπόψιν τους πολλούς εδαφικούς παράγοντες που επηρεάζουν τη διαθεσιμότητα Zn η ανάλυση εδάφους είναι το καλύτερο εργαλείο για την πρόβλεψη των αναγκών σε πρόσθετο Zn. Οπτική επιθεώρηση και φυλλοδιαγνωστική είναι επίσης χρήσιμα διαγνωστικά εργαλεία, ώστε να καθοριστούν οι ανάγκες για Zn, όμως συνήθως χρησιμοποιούνται αφότου έχει ήδη εμφανιστεί η έλλειψη.
Τρεις βασικοί τύποι ενώσεων χρησιμοποιούνται σαν λιπάσματα Zn, συμπεριλαμβανομένου ανόργανες χημικές ενώσεις, συνθετικές χηλικές ενώσεις και φυσικά οργανικά υλικά. Η διαλυτότητα στο νερό είναι ο πρωταρχικός παράγοντας που καθορίζει την απόδοση των λιπασμάτων.

Τα συνιστώμενα λιπασμάτων Zn ποικίλουν ανά περιοχή και καλλιέργεια. Γενικά συνεχόμενες εφαρμογές (συνήθως θεϊκού Zn) οι οποίες αυξάνουν τα επίπεδα εδαφικού Zn σε επαρκείς ποσότητες, αναμένεται να είναι αποτελεσματικές για 3-5 χρόνια . Κάποιες περιοχές προτείνουν χαμηλότερες ποσότητες εάν ο Zn πρόκειται να εφαρμοστεί πυκνά μέσα στο έδαφος. Ωστόσο αυτές οι μειωμένες ποσότητες Zn αναμένεται συνήθως να προστίθενται ετησίως σαν μέρος του αρχικού μείγματος κατά τη φύτευση.
Φυλλικές εφαρμογές Zn (0.22-0,45 Kg Zn/A) συνήθως σε χηλικές μορφές έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικές στην μέσοπερίοδο λίπανσης. Ωστόσο αυτή η προσέγγιση είναι προτιμότερο να εφαρμόζεται ως πρακτική με βάση το πρόγραμμα γονιμότητας.

Συμπτώματα έλλειψης Ψευδαργύρου
Ελλείψεις ψευδαργύρου εμφανίζονται σε μία ευρεία ποικιλία φυτών, όταν το επίπεδο των φύλλων πέφτει κάτω από 15 ppm. Ο ψευδαργύρος όπως και τα περισσότερα μικροθρεπτικά συστατικά είναι κυρίως ακίνητα στα φυτά και τα συμπτώματα έλλειψης εμφανίζονται για πρώτη φορά στα νεαρά φύλλα. Συχνά συμπτώματα που σχετίζονται με την ανεπάρκεια ψευδαργύρου περιλαμβάνουν:

• Καχεκτικά φυτά
• Μικρότερα φύλλα (μικροφυλλία)
• Κοντά μεσογονάτια
• Ευρεία λευκές λωρίδες και στις δυο πλευρές στα νεύρα του φύλλου στο καλαμπόκι και στο σόργο (λευκό μπουμπούκι)

Τα συμπτώματα έλλειψης ψευδαργύρου είναι παρόμοια με αυτά του μαγγανίου (Mn) και Fe σε ορισμένες καλλιέργειες και μια ανάλυση ιστών μπορεί να επιβεβαίωση την έλλειψη.

Η απόκριση της καλλιέργειας στον ψευδάργυρο
Οι καλλιέργειες διαφέρουν ως προς την ανταπόκρισή τους στον ψευδάργυρο. Όταν χρειάζονται για την παραγωγή εφαρμογή λιπάσματος ψευδαργύρου μπορεί να οδηγήσει σε ουσιαστική αύξηση στην απόδοση των καλλιεργειών.

Πηγή εικόνας: By Alchemist-hp (talk) (www.pse-mendelejew.de) – Έργο αυτού που το ανεβάζει, FAL, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=11660410